Sanitar aviasiya

Eurocopter EC 145, İsveçrənin Rega hava xilasetmə xidməti

Ukrayna xilasetmə xidmətinin helikopteri

Sanitar aviasiya (Hava təcili yardımı) - nəqliyyatın əlçatan olmaması və ya tibb müəssisələrindən çox uzaq məsafədə, qəzalı vəziyyətdə olan təyyarələrin və sərnişinlərin axtarışında və xilas edilməsində, habelə xəstələrin və qurbanların sürətli daşınması üçün təcili tibbi yardım göstərmək üçün hazırlanmış təyyarələrdir.

Tarixi

Vertolyotla evakuasiya, Koreya müharibəsi, 1951

Sanitar aviasiya Birinci Dünya Müharibəsindən sonra yarandı. Artıq 1930-cu illərdə, SSRİ-də təyyarələrin sanitar növləri (Sh-2, K-3 və s.) hazırlandı və quruldu, təyyarənin təchiz edilməsi üçün əsas tələblər və uçuş keyfiyyətləri inkişaf etdirildi. İkinci Dünya Müharibəsi zamanı təcili yardım təyyarələri geniş yayıldı və kiçik miqyasda olsa da, bir çox döyüşən tərəflər tərəfindən istifadə edildi. Sanitar aviasiya inkişafının zirvəsi 20-ci əsrin ikinci yarısında başladı. Bu zaman vertolyotlar geniş yayıldı, yəni əvvəlcədən mümkün olmayan - məsələn, meşənin evin yaxınlığında və ya xəstəxana binasının yanında vertolyotu yerə endirmək mümkün oldu. Təyyarənin daşıma qabiliyyəti artdı, kabin hava sıxlığını aldı, bu isə daha çox xəstəni qəbul etməyə və daha az narahatlıq keçirməyə imkan verdi.

Hava Təcili Yardım

Hava təcili yardım (ing.Air ambulance) — xəstə və ya yaralı insanları uzun məsafələrə daşımaq üçün hazırlanmış hava nəqliyyatı. Ənənəvi təcili yardım maşınlarının heç biri hadisə yerinə asanlıqla və tez gələ bilmədikdə və ya xəstə hava nəqliyyatının ən praktik olduğu uzaq bir məsafədə olduqda istifadə olunur. Təcili yardım hava heyətləri avadanlıqla təchiz olunmuşdur ki, bu da xəsarət almış və ya ağır xəstələrə təcili tibbi yardım göstərmək imkanı verir. Təcili yardım maşınları üçün ümumi avadanlıq hava pərəstişkarları, dərmanlar, EKQ və uzanaqları əhatə edir.

Üstünlükləri

Bu xidmət quruda göstərilən təcili yardımdan daha sürətlidir və daha geniş bir ərazidə işləyə bilər. Bu, onları az məskunlaşmış kənd yerlərində xüsusilə faydalı edir. Hava təcili yardımı xidmətləri böyük travma xəsarətləri üçün müəyyən bir üstünlüyə malikdir. Hər saatı önəmli olan travma xəstələrinin mümkün qədər tez bir zamanda travma mərkəzinə aparılması təşkil olunmalıdır. Beləliklə sanitar aviasiya vasitəsi ilə xəstəyə həm yerində müdaxilə oluna bilər, həm də travma mərkəzinə daha sürətli nəql edə bilərlər. Xəstələri xəstəxanalardan travma mərkəzlərinə nəql edərkən də qayğı göstərilə bilər.

Hərbi

Tibbi hava nəqliyyatı, ehtimal ki, 1870-ci ildə Paris mühasirəsində, 160 fransız əsgərinin yaralandığı və bir şar içində Fransaya daşındığı zaman istifadə edilmişdir . Birinci Dünya Müharibəsi zamanı hava təcili yardım maşınları müxtəlif hərbi təşkilatlar tərəfindən sınaqdan keçirildi. Təyyarə yenə də ibtidai, məhdud imkanlara malik idi və qeyri-müəyyən reaksiya doğurdu. Buna baxmayaraq, tədqiqatlar davam etdi və 1936-cı ildə Üçüncü Reyxdə müalicə üçün İspaniya Vətəndaş Müharibəsində yaralananları təxliyə etmək üçün hava təcili yardım maşını təşkil edildi.

Mülki

İlk mülki təyyarələr təcili yardım maşını olaraq istifadə olunur, ehtimal ki qəza ilə . 1928-ci ildə Avstraliyada ilk rəsmi hava təcili yardım maşını yaradıldı. Və 1934-cü ildə Afrikada Mərakeşdə mülki təcili yardım maşını yaradıldı.

Xarici keçidlər

• Səhiyyə sistemində "113" -"Sanitar aviasiya" xidməti
• Association of Air Medical Services (AAMS) Arxivləşdirilib 2010-07-22 at the Wayback Machine  (ing.)
• UK Air Ambulance Information & Operational Info + Gallery  (ing.)
• OAMTC  (alm.)
• ADAC Arxivləşdirilib 2001-12-01 at the Wayback Machine  (alm.)
• Информация о немецкой воздушной помощи  (alm.)